DDW 2023 is weer een feit! Bureau Fitzroy was er natuurlijk weer bij om nieuwe talentvolle ontwerpers te spreken en de laatste trends te verkennen. Van Mars-proof hardloopschoenen tot hoe we onze eigen schoenen kunnen maken... de nieuwe generatie ontwerpers pleiten luidkeels voor maatschappelijke verandering en laten ons zien hoe dat moet. Hier lees je zeven van onze favoriete projecten.

A home that hugs you in the right places
Bovenstaande titel lijkt het ultieme streven van Laura Stachón (foto). Het afstudeerproject 'Walls that match my mood' was op DDW echt een eye-catcher. Mensen stonden letterlijk in de rij om deze multisensorische ervaring mee te mogen maken. De ruimtelijke installatie is gemaakt uit hangende stoffen 'muren' met een klein doorkijkgat en kan naar eigen wens veranderen van grootte. Een droom voor introverten die vaak overprikkeld raken door publieke ruimtes. Binnen deze muren ben je comfortabel en kun je contact maken met de buitenwereld, op een veilige afstand. De designer erkent hiermee dat de hedendaagse buitenwereld helemaal niet gemaakt is voor de introvert. Met haar (ironisch gezien) opvallende ruimte, promoot ze de behoefte aan publieke ruimtes die ingericht zijn voor de neurodiverse onder ons en leent ze haar stem uit voor degene die zelf iets te verlegen zijn.

Stolen Tea
Op de meeste plekken in Nederland is wildplukken illegaal. Natuurplekken in een stad zijn meestal human made, maar soms ontstaat er een ‘spontaan ecosysteem’. Gaja Pegan Nahtigal onderzocht voor haar afstudeerproject “Stolen Tea” natuurplekken in Eindhoven en ging op zoek naar wildpluklocaties binnen de stad. Hieruit maakte ze een collectie van verschillende theesoorten die de conversatie startte rondom de wettelijke beperkingen voor wildplukken.

Popart vraagt aandacht voor menstruatiearmoede
Het afstudeerproject 'Free' van Artemis Academie student Bo Verbeet had als doel de bewustzijn rondom menstruatiearmoede te vergroten. Om dit te realiseren maakte ze een automaat waar je gratis menstruatieproducten kan halen inclusief een app die toonde waar deze automaten zich bevonden. Deze fictieve samenwerking met Zeeman was vormgegeven in een aantrekkelijke en opvallende pop art stijl die meteen je aandacht trekt.

Rotterdam, De Zachte Stad
Wist je dat er in Rotterdam 2500 schapen grazen om het gras in publieke ruimtes kort te houden? De duizenden kilo’s wol die zij produceren, worden als waardeloos beschouwd en van Nederland naar China verscheept of verbrand. Volgens schaapsherder Martin Oosthoek is dit waanzin, vooral in tijden van grondstoffenschaarste en klimaatveranderingen. Zijn verontwaardiging leidde tot het project De Zachte Stad. De gemeente Rotterdam vroeg Christien Meindertsma om te onderzoeken waarvoor wol van deze kwaliteit gebruikt kan worden. Het bleek perfect geschikt te zijn voor dekens, truien, wollen mutsen, stoffering en geluidsisolatie. De Zachte Stad zorgt ervoor dat mensen de Rotterdamse schapenwol zien als grondstof in plaats van afval. Ze worden geconfronteerd met de absurditeit van het verspillen van energie door het weg te gooien en zetten het om in iets waardevols.

Als bomen kunnen wandelen, kunnen mensen veranderen
Dutch Design Awards bekroont jaarlijks de beste Nederlandse ontwerpers. Tijdens het kiezen houden ze rekening met de impact van verschillende disciplines, kijkrichtingen en oplossingen voor problematieken binnen onze samenleving. Dit jaar is de platform BOSK de welverdiende publiekswinnaar. 100 dagen lang wandelen meer dan 1000 bomen door Leeuwarden. Maar ondertussen is BOSK veel meer dan een wandelend bos. Het is een platform en community hub geworden waarbij kunst, cultuur, verdieping en saamhorigheid bij elkaar komen. Aldus de jury. Bosk is een slim, natuurinclusief protest dat mensen in beweging brengt en laat zien hoe onze wereld beter kan worden. Wanneer het bos verdergaat, wordt het juist gemist. Door nu de handen uit de mouwen te steken kunnen wij er toch voor zorgen dat het bos blijft. Tijd om de shift te maken van ego naar eco.

Voices from the Frontline
Als gevolg van klimaatverandering zullen naar schatting tegen 2050 ongeveer 113 miljoen mensen uit Afrika verhuizen. Klimaatverandering verandert onze wereld en in heel Afrika leidt de klimaatverandering nu al tot ontheemding. De cijfers zijn overweldigend wanneer je ze eenmaal laat bezinken en dat is precies het addertje onder het gras. Maar bij veel mensen, waaronder beleidsmakers, nieuwsmedia en het grote publiek, dringt het nooit echt door. Deels omdat het nog ver van hun bed is, en ook omdat de omvang van de gebruikelijke meldingen die dit onderwerp adresseren niet tot activering leiden. Om mensen te helpen de gegevens te interpreteren, bundelde Clever°Franke inzichten uit 2 jaar onderzoek in een hapklare, visuele weergave voor het Global Center for Climate Mobility. Het project “Voices of the Frontline” vertelt de meeslepende verhalen van lokale betrokkenen getroffen door de klimaatverandering op een visueel aantrekkelijke wijze. Door compacte gegevens in hapklare porties te vertalen, maakt Clever°Franke het voor internationale politici en journalisten beheersbaar om ermee te werken.

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand. Kan iedereen meedoen in dit land?
Tijdens de interactieve workshop in het Van Abbemuseum, georganiseerd door Onbeperkt Meedoen, gingen wij met een kleine groep aan het werk voor meer inclusiviteit in de stad. Is Nederland toegankelijk genoeg voor mensen met een fysieke beperking, een onzichtbare handicap, of een andere achtergrond? We gingen het gesprek aan met de spiegelgroep van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), vertegenwoordigd door onder anderen Eva Eikhout en Marieke van Gastel. Aan de ene kant streven wij naar een smart city en de participatiemaatschappij. Echter, aan de andere kant lijkt het soms dat wij hierin vergeten om het klein en concreet te houden. En wat is een smart city eigenlijk? Is dat niet juist een stad waarin MKB’ers onderling afspreken samen een ramp aan te schaffen.

Tijd voor een praatpeuk
Kenmerkend voor de meest opvallende projecten dit jaar is wat ons betreft het feit dat het accent niet op het eindproduct ligt. Maar op het proces dat de toeschouwer aanzet tot reflectie. Bijvoorbeeld, het schijnt dat 80% van rokers wil stoppen, maar het moeilijk vindt hierover te praten. Het initiatief van de ‘Praatpeuk’ hoopt dat het onderwerp bespreekbaarder werd door rokers juist een grote knuffelbare peuk aan te bieden. Een urgente call for action, voor nieuwe allianties, samenwerking tussen experts en omdenkers, waaronder wetenschappers, boeren, ontwerpers, leveranciers en afnemers. Om samen een oplossingsgerichte beweging te activeren. Naast de urgentie zit er een soft aspect aan. Noem het menselijk. Noem het community driven. Noem het een beweging. Een warme onderstroom die prikkelt om mee te doen. Solo, met je buren, met de hele wijk of zelfs op grote schaal.

Daarbij zien wij de grenzen tussen de disciplines de afgelopen jaren steeds vager worden. Dit onderstrepen de jury's. Zij zagen dit jaar meer crossover projecten dan ooit tevoren. Veel inzendingen hadden gemakkelijk in een andere categorie kunnen vallen. De vraag is dus: moet design nog steeds op dezelfde manier worden gecategoriseerd? Makerschap, onderzoek en samenwerking waren dit jaar de hoofdthema’s. Het persoonlijke als uitgangspunt nemen, een breed scala aan perspectieven bieden en betekenisvolle verbindingen faciliteren, dat zijn de take-outs die wij meenemen op de werkvloer, en in het leven. En hoe zwaar de boodschap ook is, blijf het randje opzoeken. Maar dan wel de zachte randjes.

Pernille Kok-Jensen, Fitzroy

Voor meer informatie over de afgelopen Dutch Ddesign Week: pernille@fitzroy.nl